boom met schoenen

Het plein voor het stadhuis is leeg. Ik vind het zelfs schoon. Alle bomen zijn omgezaagd. "Bomen? op het raadhuisplein? Dat is toch een kale vlakte?" Ja, nu wel. Maar ik vond het ook erg kaal, niet geschikt voor pleinvrezenden. Maar nu de bomen weg zijn is het echt heel kaal. Als een man op leeftijd die zijn laatste randje haar heeft afgeschoren om op Yuri Rose te lijken: vallen ineens die tatoeages op.


Ik vind het slim om de bomen nu om te zagen. De blaadjes werden al een beetje gelig. Als die allemaal op de grond waren gevallen hadden ze allemaal moeten worden opgeveegd (na eerst op een stapeltje te zijn geblazen). Wat een besparing. Missen we wel het ruisen van het blad en het joelen van de bladblazers, tezamen goed voor een bruisend stadsplein.



Veel mensen vragen zich af of er weer bomen terugkomen. Ik denk het wel, kijk maar eens op http://www.doetinchem.nl/ onder "bouwen" en vervolgens "renovatie stadhuis": een plaatje met wel acht à tien grote bomen langs de weg en een negental op het plein. Wel eerst langs de burgemeester scrollen.


Op plaatjes van die plannenmakers zien de mensen er altijd blij en mooi uit. Geen zware boodschappen maar een ijsje, geen wallen onder de ogen, maar een glimlach. Ook de bomen zien er weelderig uit. Waarschijnlijk toevallig een zomers moment gekozen om te tekenen.



De bomen die nu weg zijn waren lelijk in de zomer. In de winter ging het wel, want dan waren ze kaal.


Op één boom na. Die stond bij de skatebaan en hing vol met schoenen. Met de veters aan elkaar geknoopt werden ze in de boom gegooid en bleven ze aan een tak hangen. En de skater op kousevoeten naar huis.

In de zomer zag je het niet, maar vanaf de herfst liet die boom zijn geheimen zien. Verweerde, vaak afgetrapte schoenen (zie op de foto hiernaast). Ik vond het bijzonder. Het verhaal van de thuiskomst op sokken en een boze moeder. Of de linkerschoenen van een verliefd stelletje. En een stukje hoger de rechterschoenen. Een verstild moment van het dagelijks leven. Nu verdwenen.

Maar volgens de plannen krijgen Doetinchemmers nieuwe kansen voor een schoenenboom.

Vellen van bomen

Het bruist weer op het stadhuisplein. Als je binnen bent klinkt het snorrend, buiten lichtknetterend, als een opgewonden mug. Je ruikt de tweetaktbenzine al. Met een intense kraak gevolgd door een mooie ruis valt de laatste boom. Het gevolg van dit snorren en ruisen is dat het plein verlost is van een paar lelijke bomen. Ook de Julianaboom is verdwenen. Dat doet me weinig. Sterker: het plein ziet er schitterend uit: wat een ruimte. Hierover meer in de volgende blog.

Op de foto is de opgewonden mug bezig met de laatste handelingen. Daarna verdwijnen de takken in een grote container. De grijper zwaait driftig met de grote takken, als een hond die zijn prooi murw schudt alvorens het aan zijn baasje voor te leggen. Daarna verdwijnt het groen in een container Dat gaat met geweld want de takken zijn niet precies op maat gezaagd. Het kraakt dat het een aard heeft. En het ruikt vers groen. Dan zijn de bomen voorgoed uit het zicht verdwenen.

bruisend stadsplein

Afgelopen woensdag begon de aannemer met het weghalen van het stadhuisplein. Weghalen? Een heel plein? Waarom?

Het plein voor het stadhuis moet gaan bruisen. Nu is het vooral architectonisch mooi. En dan alleen maar als je er boven vliegt. Dat is weinig mensen gegeven, dus komt de hogere architectuur niet uit de verf. Sterker nog: de kunstzinnige uiting was al jaren een sta-in-de-weg om het plein voor evenementen of toegang naar het stadhuis te gebruiken.

Het moet gaan bruisen, is het idee. Hoe laat je een stadhuisplein bruisen is dan de vraag. Daar is goed over nagedacht. Op de tekeningen bruist het nog niet. Daar moeten mensen voor zorgen. De eerste stap naar een nieuw voorplein is gezet. Trottoirbanden zijn weggehaald en vandaag gaan de klinkers eruit. De werklieden die dat doen zijn van een bedrijf uit Groningen. Ze komen alleen voor de stenen. Die verkopen ze weer door. Een paar ladingen gaan naar Hengelo, de rest nemen ze mee. Ruimte genoeg daar in Groningen.

Met een shovel worden de stenen opgepakt, als een overslaande golf in de branding. Een fantastisch gezicht. Het ziet er al bruisend uit. Daarna schudt hij het zand er uit en kiepert ze in een vrachtwagen. Dat klinkt bijzonder bruisend.

Het project is voor mij al geslaagd. Als we de stenen er weer in leggen en er daarna weer uit halen blijft het bruisen.

waterput

Of ik een foto mag maken. "Jazeker". Met enige trots vertelt de opgraver wat er naast hem ligt: "dit zijn onderdelen van de waterput, 10 centimeter dik eikenhout". Hij kijkt meewarig naar de donkere gekromde platen. Ik geloof hem direct, dat ziet er inderdaad uit als een grote put. Meer richting het Hart van Doetinchem, vlak bij het kruispunt, heeft een grote boerderij gestaan. Daar is een deel van een aardewerken pot gevonden uit de 11e of 12e eeuw. Richting de Albert Heijn zijn de archeologen gestuit op de restanten van schuurtjes. Wat zou er 10 meter verder gevonden worden? Voor het antwoord op die vraag moeten we wachten tot we dat stuk op de schop nemen.
Wonderlijk is dat het leven toen zo'n anderhalve meter onder het huidige maaiveld afspeelde. In die bijna 1000 jaar zijn we dus een stuk hoger komen te wonen. Anderhalve meter dichter bij de zon.
Over een paar maand is duidelijk wat ze hebben opgegraven. Nu worden alle vondsten verzameld om verder te onderzoeken.

tuintje in mijn maag

Het waterschap heeft een imagoprobleem. Ze ontvangen belasting van ons en andere ingezetenen (?) maar wat ze er voor doen is niet bekend. Ook organiseren ze om de vier jaar verkiezingen, maar wie er gekozen zijn weet niemand. Er werken veel mensen. Zijn die allemaal bezig met de waterstand en dijkbewaking?

het waterschap heeft een nieuw gebouw. Erg mooi, in de vorm van een druppel. Maar dat zie je alleen als je van boven kijkt. Dat is weinig mensen gegeven. Gelukkig hebben ze ook een mooie tuin laten aanleggen. Die kun je wel heel duidelijk zien. Slingerende wandelpaadjes langs ecologisch aandoende poelen en stroompjes. De planten moeten nog groeien, dat snap ik, maar in de tuin zit van alles in. Het lijkt een soort mini-biotoop, misschien wel een laboratorium voor de vele medewerkers in het kantoor: kunnen ze zien hoe het in het echt werkt.

Het is een mooie tuin. Maar ook een dure tuin. En een duur gebouw van wel 27,5 miljoen euro (met een dure inrichting).
En dat van onze belastingcenten, gonst het.

Ach ja, natuurlijk, het gebruikelijke gezeur. Maar het gaat niet zo maar over. Het tuintje ligt zwaar op de maag.

Maar ik hoor niemand over die stijle toegang vanaf de rotonde, over het hooggelgen water, naar de parkeerplaats. Als het sneeuwt komt er geen auto over heen. En als het om vier uur 's middags gaat ijzelen komt er niemand meer het terrein af. Daar zou ik mee in mijn maag zitten.

bomenweg

De Vinkenburg is een fraai landschap. Er ligt een boerderij aan de rand. Het restant ligt aan de andere kant van een fietspad. Het fietspad over de oude spoorlijn naar Ruurlo. Tijdens de open monumentendag was dit gebied ineens een monument. Niet echt natuurlijk, maar een natuurmonument. Maar dat kan. Waarom kan mens en natuur niet samengaan? Dat doen we eigenlijke iedere dag. Ik fiets door de natuur, plas wel eens tegen een boom en adem lucht in en weer uit. Ik rij zelfs met de auto door de natuur.

Vreedzame coëxistentie heette dat, in de tijd van de koude oorlog. Maar natuur en mens zijn geen tegenstellingen. Je hebt er wel eens last van. De afgelopen weken hebben de mensen last van de natuur. Op de plek waar de weg moet komen staan populieren op leeftijd. Ze verliezen niet alleen hun bladeren, maar ook grote taken. Wandelaars lopen het risico gespiest te worden. De gemeente heeft een paadje op afstand aangegeven om dergelijke malheur te voorkomen. Dit najaar wordt naar een oplossing gezocht. Als de bomen worden gekapt, heb ik een mooie naam voor de nieuw aan te leggen weg: bomenweg.

oude mannen hobby

Het is de dag dat oude mannen met een van de saaiste hobby's los worden gelaten: open monumentendag. In Doetinchem was het hoogtepunt de openstelling van de watertoren. Humor van oude mannen. Een flink eind klauteren in een monument om de stad van boven te kunnen zien. Maar wat blijkt: een beetje boom is hoger. Ik kijk tegen de kruinen van bomen. Dat is beter dan de grijze kruinen die de meeste bezoekers tooien.
Beneden gekomen maar even gekeken naar het monument zelf, een rijksmonunument immers. Ook jammer. Ik stel me iets anders voor van rijksmonumenten. Niet dat zoiets alleen maar een patriciërspand uit de 17e eeuw mag zijn, maar het bijzondere zie ik niet, behalve die mooie baksteen. Voor Doetinchemse begrippen kennelijk genoeg om er een rijksmonument van te maken.
De volgende halte waren de veelgeroemde sgrafitto's in 't Brewinc. Inderdaad heel bijzonder. Kunst uit de jaren vijftig, zoals toen wel vaker anoniem op de muren van scholen en openbare gebouwen gemaakt. Met mooie, wat fletse, kleuren, een echt circus uit de jaren vijftig vormgegeven in zacht cement, ondertussen natuurlijk lekker hard geworden. Fraai, maar kostbaar om te verplaatsen. Laten hangen zou ik dan zeggen.
De aanwezige oude mannen leiden een nog oudere man even door de school, omdat hij er zulke mooie herinneringen heeft. Ze verdwijnen achter achter een deur een gang in, lekker oude herinneringen ophalen.
De laatste halte is het stadsmuseum. Oude landkaarten (zelfs uit de 17e eeuw) van Doetinchem. Echt oude zooi dus, maar wel heel leuk om te zien (de weg naar de Holten). De opper oude hobby man deed verhaal bij de kaarten. Die heb ik bijna helemaal gemist. Maar nog wel het applausje van de andere oude mannen. een beetje wrang bij deze hobby was het inkleuren van de kadastrale kaartjes met het huidige bodemgebruik. De kaart werd er vrolijk van. Maar de dag bleef gewoon grijs.

Met de trein vanuit Arnhem trok een hele grote zandberg langs het spoor mijn aandacht aan de andere kant van het voormalige station Doetinchem Wijnbergen. Het was zo veel en op zo'n vreemde plaats dat ik overeind veerde. Toen keek ik pardoes in een heel erg diepe kuil van naar schatting eenzelfde omvang als de heuvel, maar dan andersom als het ware. Dat moest de oorzaak zijn. Maar waarom daar graven? En waarom zo diep?

Als je er langsloopt ruik je al wat er aan de hand is. En je ziet het ook. Er wordt gesaneerd. Het ruikt naar olie. Alsof er asfalt wordt gelegd. Die olielucht komt uit een "striptoren". Door die toren wordt het vervuilde grondwater geleid. Door er lucht doorheen te blazen wordt de vluchtige olie verwijderd.

De olie is afkomstig van aldaar gerangeerde treinen. Een mooie foto uit 1970 toont het aan ( http://www.stationsweb.com/afbeelding.asp?dir=doetinchemwest&num=3) Aan de noordkant van het spoor was vroeger een fabriek van HAK. Of daar ook het zijspoor voor bedoeld was weet ik niet, maar de NS is verantwoordelijk voor de sanering. Dit jaar hebben ze ook al zo'n operatie uitgvoerd op het intermecoterrein. Er ligt nu een mooi stukje zand met een paar peilbuizen, te zien vanaf het fietspad langs het spoor.

Ook de vuile grond wordt afgevoerd. Op de eerste foto is er nog een klein randje van te zien.

Toch blijft komt er per saldo meer grond bij. De bewoners hebben gevraagd om het heuveltje dat er al lag iets hoger te maken. Dat scheelt een hoop in het lawaai van de treinen, die nu steeds vaker voorbij komen.

30 jaar U2

Het vuurwerk was voor mij altijd het einde van het stadsfeest. Dit jaar zou het allemaal anders zijn, want Chrystal Dream zou daarna nog een fantastische U2-tribute spelen. En zo gebeurde het ook. Iedereen stond er klaar voor. Maar de mannen wilden niet meteen om half elf beginnen. Dat is niet cool. Dus moesten we nog even wachten. En dan nog even wachten.

Om kwart voor elf begonnen ze aan het oeuvre van dertig jaar U2. Maar om half twaalf moest de stekker er uit omdat de vergunning was afgelopen. Drie kwartier waarin de zelfingenomen zanger ons ook nog minuten lang angel of harlem laat zingen (eerst de vrouwen dan de mannen, "ik zie dat er veel frustratie is bij de mannen", eikel).

Ze speelden eigenlijk wel goed, maar de lol was er al snel van af. Nadat dat Günter Giesen ons allemaal bedankt voor de aanwezigheid dan ook maar snel naar huis gegaan. Hopelijk weet ik volgend jaar nog waar ik al die biermuntjes heb neergelegd.

vogelschieten

Traditie en Doetinchem gaat niet goed samen. De dorpen om ons heen kennen mooie schutterijen en tradities die tot ver in het verleden reiken. In Doetinchem stad is de enige traditie dat tradities om zeep worden geholpen.
Bombardementen in de oorlog hebben veel vernietigd, maar veel van wat er stond is gewoon gesloopt door ons zelf. Houden we niet van traditie? Schamen we ons voor wat onze voorgangers hebben gebouwd? Moet het daarom weg? Ik weet het niet. Feit is dat het vendelzwaaien na de optocht van de schutterij (Wehl) slechts een handjevol mensen op de been bracht. De vlotte meiden van fitness Keifit die er naast stonden te springen hadden meer toeschouwers en zelfs actievelingen voor hun podium verzameld.
De nieuwe traditie vond, o toeval, plaats op het meest mislukte stukje centrumuitbreiding, de Veentjes, waar Doetinchem de schaamte voor eigen historie probeerde uit te wissen.
Er moest worden geschoten op een vogel. Geen echte, hoor, de dierenbescherming kan zich gerust richten op de palingrokerij (ook aanwezig). De vogel is een houten kruis, met een scherm erachter om collateral damage te voorkomen, dat kapot wordt geschoten. De schutter die het laatste stuk neerschiet is de schutterskoning. Een duur grapje want als het afgelopen is blijkt het net borreltijd te zijn en heb je als koning veel vrienden. En die lusten allemaal wel wat bij de bar van René Gregoor.

Pepernoten

De drie tenoren zouden om tien uur optreden met de Thuisband. Rond die tijd liep het Simonsplein ineens vol. Maar één van de drie moest kennelijk nog hard aan haar stem werken. Een stevig dieet van whiskey en sigaren voor Manuela Kemp. Ondertussen was de Thuisband begonnen met opwarmen van het publiek. Ik voelde nog geen vonk Met Manuela werd het niet veel beter hoewel ze haar decolletee groot genoeg had om het te laten gebeuren. Maar ze sprong niet genoeg.
Met Bert Heerink ging het beter. Een zoon van de stad, dat scheelt natuurlijk. Maar Henk Westbroek maakte het uiteindelijk helemaal goed. Een stem die het natuurlijk nooit gaat doen, maar wel met liedjes die de vonk laten overspringen. De toegift in de vorm van strooigoed: pepernoten, pepernoten, pepernoten, pepernoten! Een vreemde ervaring om als volwassen man nu al sinterklaas toe te zingen. Er moet meer zijn geweest dan het charisma van Westbroek.

bier

Het bier op het stadsfeest is niet overdreven duur: 2 euro. Goedkoper dan vorig jaar. Maar als je een hele dag door moet is het ideale adres om in te drinken de kerk.
In de kerk? Alcohol? Ja wel degelijk. Een delegatie uit Pardubice (Tsjechië) heeft er een stand over hun stad en schenken er bier (rechts op de foto). Gratis en voor niets. Op een briefje staat dat het alleen is om te proeven.
Gelukkig blijkt het Tsjechische proefbegrip ruimer gedefinieerd is dan het onze, waarbij proeven betekent dat je tong nat wordt. De Tsjechten tappen een flink glas vol, met bier uit het land waar pils is uitgevonden. Je kunt kiezen uit een licht bier en een zwaar bier (8%). Of gemixt. Ik raad het zware bier aan.

nat zadel

Hoeveel mensen passen er in een daf? Dat soort spelletjes kan ik me herinneren van jaren geleden. Er zat vaak een weddenschap met Jos Brink aan vast. Veel grote mannenschoven de auto in aangestampt met een klein jongetje. Gisteren leek een dergelijke weddenschap op het simonsplein te worden uitgevoerd: iedereen die wilde luisteren en kijken naar de voorstelling van de R&B Soulshow moest onder de grote parachute passen. Of onder de parasols bij Fred & Douwe en de Bank.
De ongenadig neerdalende regen moet in zijn val het idee hebben dat er niemand was! Op een enkele idioot na die van het kastje (voor munten) naar de muur (voor bier) rende.
Toch had de regen niet eens zo veel invloed op de opkomst. En dat waardeerden de mannen en vrouwen van de "soulshow". De dankwoorden waren zo hartelijk dat het stopte met regen en iedereen een plekje kon zoeken in een café. Of op het natte zadel.

afterparty

Het was een gezapige dancetour. Er was jeugd, veel jeugd, maar achteraan op het plein was er voldoende ruimte. En het was rustig. Een politie-agent vertelde dat er bij een paar mensen drugs was gevonden, maar geen handelaarshoeveelheden. Maar ja, handelaars die zijn niet gek. Die laten zich niet bij een van de twee ingangen (grutstraat en waterstraat) verleiden om door een drugshond in hun reet te worden besnuffeld.

Toch trok soms een hashlucht voorbij, maar het was niets vergeleken met een festival in de jaren zeventig en tachtig. Keurig publiek!

Dat was prettig, maar minder prettig was de muziek. Die stond te zacht. Er was nog alle gelegenheid voor een goed gesprek. En dat hoort natuurlijk niet. Er kwam niet echt beweging in de massa. Had ook te maken met de DJ's, denk ik. Een leuk sampletje van U2 (Beautiful day) bleef voor dood in het stuk liggen. Ga dan gewoon een beetje freaken.

De volgende ochtend is er bijna niets meer te zien en is het zelfs al weer schoon, met dank aan de mannen van de gemeente.

kermis

Het stadsfeest is meer dan een festival. Het is gevoel. En heel veelzijdig gevoel. Want ook de kermis doet mee. Voor velen is het stadsfeest vooral de kermis.

Terwijl de dancetour al van start is gegaan worden veel attracties op het kermisterrein voor het gemeentehuis nog in gereedheid gebracht. Als er een attractie is die bij een kermis hoort is zijn het wel de botsauto's. De vloer is vanmiddag gelegd.

De octopus ligt al in de startblokken. Klaar om de eerste mensen een misselijk gevoel te geven. Tenminste dat is mijn laatste ervaring. Daarna nooit meer in iets draaierigs geweest. Zelfs een draaimolen is al te veel. Gelukkig geldt dat niet voor iedereen. Als het droog blijft is de komende avonden de lucht gevuld met muziek, overdrrrrreven rrrrrollende aankondigingen en zwaarzoete walm.

Eens kijken waar dit jaar mijn winstkansen liggen.

de opbouw

De Tsjechen uit onze zusterstad Pardubice noemen het City Festival. Dat zegt meer dan Stadsfeest, maar nog steeds niet genoeg. Er is veel te doen, natuurlijk, maar het is ook een gevoel. In een aantal artikeltjes, bijna live, zal de het karakter wel duidelijk worden.



Vanavond barst het stadsfeest los met de Dance Tour. Dat is ineens een festiviteit met een serieus risico. Vorige week werd in Hoek van Holland (over uithoeken van Nederland gesproken) een jongen doodgeschoten toen er rellen ontstonden bij een gratis dance-feest. Loopt ons feest dan ook risico? Doetinchem ligt, zoals bekend, niet in een uithoek, maar is het groene scharnier tussen de randstad en het Ruhrgebied. Hooligans uit Holland en Schlachtenbummler uit Duitsland kunnen elkaar treffen. Doetinchem is dan inderdaad een mooi podium.

Er wordt al druk aan gewerkt. De lichtinstallatie is gisteren al opgetakeld. Een mooie ruimte. Voor de hooligans wordt goed gezorgd. De politie staat op scherp, dat is een hele geruststelling, en het op podium wordt gezorgd voor liefdevolle ornamenten zoals vlindertjes.Ik maak me eigenlijk geen zorgen.



Ook het grote parachutescherm hangt al. Dat zal dit jaar zijn waarde wel bewijzen want één buitje zal ons wel treffen. De dakplatanen staan zoals te zien is gelukkig droog. Dat zal de bezoekers vast niet overkomen. Het scherm lijkt stevig verankerd. Langs de gevels is een stevige constructie aangebracht en op de grond liggen op diverse plekken massieve blokken beton waarmee het doek op zijn plek wordt gehouden.




Maar de natuur, in dit geval de wind, laat zich niet door een politiekogel verjagen. Ben benieuwd of we het droog houden.